بینایی ماشین چیست؟ یکی از زمینه های اصلی در یادگیری ماشین (machine learning) که امروز بسیار مورد توجه است بحث بینایی ماشین (machine vision) است. زیرا بینایی ماشین به عنوان یکی از مباحث پیشرفته در این حوزه بسیار حائز اهمیت است.
بینایی ماشین (machine vision) و تاثیر آن در تغییر کسب و کارها
بینایی ماشین یعنی استفاده از ماشین برای انجام خودکار وظایفی که سیستم بینایی انسان می تواند انجام دهد. با این تفاوت که چشم انسان نور را از محرک های بیرونی دریافت می کند، ماشین از دوربین های دیجیتالی استفاده می کنند. مغز ورودی های حسی و درک شده را تحلیل می کند حال آنکه ماشین از الگوریتم ها برای تفسیر این تصاویر استفاده می کند. در واقع بینایی ماشین رشته ای از علوم کامپیوتر است که بر تکرار بخش هایی از پیچیدگی سیستم بینایی انسان تمرکز می کند و ماشین را قادر می سازد تا اشیا را در تصاویر و فیلمها به همان روشی که انسان انجام میدهند شناسایی و پردازش کنند. تا همین اواخر، بینایی ماشین فقط در ظرفیت محدودی کار می کرد.اما، به لطف پیشرفتهای هوش مصنوعی و نوآوریها در یادگیری عمیق (Deep learning) و شبکههای عصبی (Neural Networks)، این رشته در سالهای اخیر توانسته جهشهای بزرگی داشته باشد و در برخی از وظایف مربوط به شناسایی و برچسبگذاری اشیا از انسان پیشی بگیرد.
یکی از عوامل محرک رشد بینایی ماشین (machine vision) ، حجم دادهای است که امروزه تولید می شود و سپس برای آموزش و بهبود بینایی ماشین (machine vision) استفاده میشود همراه با حجم عظیمی از داده های بصری (بیش از ۳ میلیارد تصویر هر روز به صورت آنلاین به اشتراک گذاشته می شود)، قدرت محاسباتی مورد نیاز برای تجزیه و تحلیل داده ها اکنون در دسترس است. همانطور که میدان دید کامپیوتر با سخت افزار و الگوریتم های جدید رشد کرده است، دقت مدل ها برای شناسایی اشیا نیز افزایش یافته است. در کمتر از یک دهه، سیستمهای امروزی از ۵۰ درصد به ۹۹ درصد دقت رسیدهاند که در واکنش سریع به ورودیهای بصری دقیقتر از انسانها هستند.
چشم انداز بینایی ماشین (machine vision) در کسب و کارها
بینایی ماشین (machine vision) به کسب و کارهای بسیاری مانند خردهفروشی، بیمه، تولید و غیره این امکان را میدهد تا رضایت و وفاداری مشتری را افزایش دهند. در حال حاضر، سازمانهایی که از فلسفه هوش مصنوعی استفاده میکنند، سایر سازمانها را وادار می نمایند تا کسبوکارهای خود را را برای ارائه خدمات بهتر به مشتریان خود توانمند کنند.
کاربردهای بینایی ماشین در صنعت
خرده فروشی
هر فروشگاه خرده فروشی به دلایل امنیتی دوربین دارد. از این رو سیستمهای بینایی ماشین (machine vision) در صنعت خردهفروشی مقبولیت و پیادهسازی گستردهای پیدا کردهاند. تشخیص چهره و شناسایی مشتریان مکرر و مشتریان جدید استفاده کرد. این شناسایی می تواند به خرده فروشان کمک کند تا برای افزایش وفاداری به برند و جذب مشتریان جدید، تخفیف بدهند. موارد دیگر ردیابی مشتریان برای ایجاد چیدمانی موثر در خرید نقش دارد. حرکات چشم، حالات صورت، حرکات دست می تواند برای تشخیص محصولاتی که حداکثر مشتریان را جذب می کنند مورد استفاده قرار گیرد.
بیمه
رسیدگی به مطالبات در بیمه فرآیندی زمان بر است و بسیار متکی به مداخله انسانی است. پس از ثبت ادعا، یک تنظیم کننده انسانی از کارگاه (در صورت آسیب به دارایی) یا محل وقوع خسارت (در مورد بیمه خانه) بازدید می کند تا خسارت را بررسی کند، ادعا و پوشش را تأیید کند، مبلغ خسارت را ارزیابی کند و پرداخت را تأیید کنید و به دنبال آن بخش مالی شروع به پرداخت کند. بینایی کامپیوتری میتواند با انجام تشخیص و ارزیابی خودکار آسیب، نقش حیاتی در رفع موانع در رسیدگی سریعتر مطالبات داشته باشد.
تولید
تضمین کیفیت پرهزینه ترین فعالیت در تولید است و بازرسی های دستی نیز برای آن انجام می شود. بینایی ماشین امکان(machine vision) تشخیص عیوب جزئی را که برای چشم انسان قابل مشاهده نیستند را ممکن می سازد. به گفته فوربس، هوش مصنوعی (Artificial intelligence) می تواند نرخ تشخیص عیب تولیدی را تا ۹۰ درصد بهبود بخشد. تشخیص عیوب سطحی یک کار تضمین کیفیت است که برای تضمین کیفیت یک کالای تولید شده الزامی است.
ماشین های خودران
بینایی ماشین (machine vision) خودروهای خودران را قادر می سازد تا محیط اطراف خود را درک کنند. دوربینها از زوایای مختلف اطراف خودرو فیلم میگیرند و آن را به نرمافزار بینایی ماشین (machine vision) میرسانند، که سپس تصاویر را در زمان واقعی پردازش میکند تا انتهای جادهها را پیدا کند، علائم راهنمایی و رانندگی را بخواند، ماشینها، اشیاء و عابران دیگر را شناسایی کند. سپس ماشین خودران میتواند مسیر خود را در خیابانها و بزرگراهها هدایت کند، از برخورد با موانع اجتناب کند و (امیدواریم) با خیال راحت مسافران خود را به مقصد برساند.
مراقبت های بهداشتی و سلامت
ابزارهای تصویربرداری مجهز به بینایی ماشین، بیماری هایی مانند تومورها، اختلالات عصبی، سرطان ها و غیره را تشخیص می دهند. علاوه بر این از ابزارهای بینایی ماشین می توان برای شناسایی اوتیسم در مراحل اولیه کودک استفاده کرد.
ابزارهای بینایی ماشین می توانند به افراد کم بینا کمک کنند تا با خیال راحت در محیط های داخلی حرکت کنند.
کشاورزی
سیستمهای بینایی ماشین (machine vision)میتوانند مشکلات تکرار شونده بخش کشاورزی مانند کنترل علفهای هرز، آلودگی به بیماریها و حشرات، کیفیت خاک و غیره را کاهش دهند. بینشهای تولید شده توسط این سیستمها میتوانند توسط کشاورزان برای اقدام سریع مورد استفاده قرار گیرند. و حتی می توان از ربات های کشاورزی مجهز به بینایی کامپیوتری برای سم پاشی علف کش ها و آفت کش ها فقط در مناطق مربوطه استفاده کرد.
قانون و نظم / امنیت عمومی
سیستمهای بینایی رایانهای با قرارگیری استراتژیک میتوانند نظم و قانون را در مکانهای عمومی تضمین کنند. در صورت بروز حوادث و فعالیتهای مجرمانه، سیستمها میتوانند به شناسایی مقصر و شناسایی آنها نیز کمک کنند. شمارش تعداد افرادی که از مکانی عبور می کنند، یکی از کاربردهای سیستم های بینایی ماشین است.
واقعیت افزوده و واقعیت ترکیبی
بینایی ماشین نقش مهمی در واقعیت افزوده و ترکیبی ایفا میکند، فناوری که دستگاههای محاسباتی مانند گوشیهای هوشمند، تبلتها و عینکهای هوشمند را قادر میسازد تا اشیاء مجازی را روی تصاویر دنیای واقعی قرار دهند. با استفاده از بینایی ماشین، اشیاء را در دنیای واقعی تشخیص داده می شود و سپس مکانهای روی نمایشگر دستگاه را برای قرار دادن یک شی مجازی تعیین کند. به عنوان مثال، الگوریتمهای بینایی ماشین میتوانند به برنامههای AR کمک کنند تا سطوحی مانند میز، دیوارها و کف را شناسایی کنند که بخش بسیار مهمی از تعیین عمق و ابعاد و قرار دادن اشیاء مجازی در دنیای فیزیکی است.